Γλώσσες

NEA

A  A  A +
Πίσω
Το ψωμί ως σύμβολο στη Χριστιανοσύνη στην έκθεση Άρτος
Το ψωμί ως σύμβολο στη Χριστιανοσύνη στην έκθεση Άρτος

Ολοκληρώθηκε στα τέλη του Σεπτέμβρη η έκθεση του γνωστού Έλληνα γλύπτη Θεόδωρου Παπαγιάννη στο Βυζαντινό και Αρχαιολογικό Μουσείο με το ψωμί να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο.Την έκθεση του διάσημου γλύπτη Θεόδωρου Παπαγιάννη με τίτλο «Άρτος» φιλοξένησε από τις 18 Ιουνίου έως τις 23 Σεπτεμβρίου το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών. Στο επίκεντρο της έκθεσης, όπως μαρτυρά και ο τίτλος, βρέθηκε το ψωμί σε άμεση συνάρτηση με τον Χριστιανισμό. «Το ψωμί αποτελεί σημαντικό θέμα και με απασχολεί εδώ και πολλά χρόνια», δηλώνει ο κ. Παπαγιάννης στο «Α-Ζ» και προσθέτει: «Το ψωμί αντιπροσωπεύει την επιβίωσή μας. Αυτό επέλεξαν οι Πατέρες και το έβαλαν στο Πάτερ Ημών, στη φράση "τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν σήμερον"».

Πορεία προς τον Άρτο

Μια μεγάλη, πολυπληθής πομπή (μικρές πήλινες μορφές) ξεκινά από το «σκοτάδι» για να διατρέξει τις δύο από τις τρεις αίθουσες του Μουσείου στις οποίες εκτείνεται η έκθεση, ενώ την πλαισιώνουν υπερφυσικού μεγέθους γλυπτά, φτιαγμένα από μέταλλο και ξύλο. Η πομπή των πήλινων μορφών κατευθύνεται προς την τρίτη και τελευταία αίθουσα της έκθεσης, στο κέντρο της οποίας δεσπόζει ένα τεράστιο ταψί γεμάτο με πήλινα ομοιώματα ψωμιών (καρβέλια), έχοντας πίσω τους στοιβαγμένα σακιά με σιτάρι. Στις γωνίες, αριστερά και δεξιά, βρίσκονται δύο σταυρόσχημες ξύλινες μορφές που συνοδεύουν την κεντρική εγκατάσταση, δημιουργώντας ένα σύνολο που αντανακλά την ιερότητα του βυζαντινού χώρου και του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Η επιγραφή στην τρίτη αίθουσα αναφέρει:«Ο άρτος ταυτίζεται με τον Χριστό, ο Άρτος της Θείας Κοινωνίας γίνεται το σώμα του Χριστού και η ιερότητα της λατρευτικής πράξης υμνείται στη Θεία Λειτουργία».

Το ψωμί, βίωμα του καλλιτέχνη

Τα υλικά που χρησιμοποίησε ο Θεόδωρος Παπαγιάννης για να φτιάξει τα ομοιώματα του ψωμιού – όπως κάνει και στην πλειοψηφία των έργων του - είναι ό,τι πιο απλό παράγει η φύση, όπως με υλικά της φύσης (σιτάρι) δημιουργείται και το αληθινό ψωμί. «Τα υλικά που βρήκα πρόσφορα, κατάλληλα γι’ αυτά τα έργα ήταν ο πηλός, το χώμα. Με κατάλληλη επεξεργασία γίνεται πηλός με τον οποίο μπορείς να κάνεις ότι θέλεις. Με κατάλληλα οξείδια, πατίνες βγάζει το χρώμα του ψωμιού. Αυτό διανθίζεται με λαϊκά εργαλεία όπως ο βολόσουρας ή η σκάφη ή το στάχυ που τα διαπερνά. Δηλαδή χρησιμοποιώ όλα τα υλικά που εμπλέκονται στη δημιουργία του ψωμιού, όπως η γάστρα για παράδειγμα που ψηνόταν το ψωμί. Αυτά όλα βγαίνουν από τις προσωπικές μνήμες και τα βιώματά μου», τονίζει ο κ. Παπαγιάννης στο περιοδικό μας.

Who is who

Ο Θεόδωρος Παπαγιάννης γεννήθηκε στο Ελληνικό Ιωαννίνων το 1942. Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών με υποτροφία. Το 1970 διορίστηκε βοηθός καθηγητή στην Α.Σ.Κ.Τ, ενώ το 1974 ίδρυσε με άλλους 24 συναδέλφους του το Κέντρο Εικαστικών Τεχνών. Έχει κάνει πάνω από 30 ατομικές εκθέσεις και το 2009 ίδρυσε το μουσείο σύγχρονης τέχνης «Θεόδωρος Παπαγιάννης στην ιδιαίτερη πατρίδα του.

Στις φωτογραφίες από αριστερά: Η μεγάλη πολυπληθής πομπή από πήλινες μορφές κατεθύνεται στην τελευταία αίθουσα. Η εγκατάσταση στην τελευταία αύθουσα είναι ο προορισμός της πήλινης πομπής. 

Κείμενο: Δημήτρης Μωύσογλου

Από το τεύχος 98 (ΣΕΠ-ΟΚΤ 2012) του περιοδικού Α-Ζ