Δύο χρόνια μετά την πρώτη έρευνα σχετικά με την αγορά του ψωμιού, τη στάση των καταναλωτών απέναντι στο «φούρνο της γειτονιάς» και το πόσο επηρεάζει τους αρτοποιούς η οικονομική κρίση, η Ομοσπονδία Αρτοποιών παρουσιάζει επικαιροποιημένα στοιχεία χάρη στην έρευνα της MARC AE. H έρευνα πραγματοποιήθηκε από την εταιρεία MARC ΑΕ για λογαριασμό της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδος. Πραγματοποιήθηκε με τη μέθοδο των τηλεφωνικών συνεντεύξεων, σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 804 καταναλωτών και 201 αρτοποιών, στο Λεκανοπέδιο της Αττικής, την περίοδο 13-14-15 & 19 Φεβρουαρίου 2013. Tα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν σε συνέντευξη Τύπου προς τους εκπροσώπους των ΜΜΕ που παραχώρησε ο πρόεδρος της ΟΑΕ, κ. Μιχάλης Μούσιος, σε αίθουσα του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας (14 Μαρτίου), ο οποίος τόνισε ότι ο βασικός στόχος αυτής ήταν να αναδειχθεί η προτίμηση του καταναλωτή στο φρέσκο έναντι του κατεψυγμένου ψωμιού. Τα χρήσιμα στοιχεία που προέκυψαν ανέλυσε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας MARC AE, κ. Θ. Γεράκης, παρουσιάζοντας τα ειδικά γραφήματα.

Βασικά συμπεράσματα έρευνας

Το σημαντικότερο στοιχείο που προκύπτει από την έρευνα είναι ότι η κατανάλωση του ψωμιού εμφανίζει σχετική μείωση. Σε σχέση με δύο χρόνια πριν, το 26,1% των νοικοκυριών δηλώνει ότι σήμερα καταναλώνει λιγότερο ψωμί και μόλις ένα 7,5% περισσότερο. Η σχετικά μεγαλύτερη τάση της μείωσης καταγράφεται στις γυναίκες, σε καταναλωτές μεγαλύτερης ηλικίας και στους μη εργαζόμενους. Επίσης, η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών αγοράζει ψωμί από το «φούρνο της γειτονιάς» και ένα πολύ μικρό από τα σούπερ μάρκετ. Επιπλέον η πλειοψηφία των ερωτηθέντων δεν γνωρίζει αν το ψωμί που ψήνεται στα σούπερ μάρκετ είναι φρέσκο ή κατεψυγμένο/προψημένο και το μεγαλύτερο κομμάτι δηλώνει ότι δεν θα αγόραζε ψωμί αν γνώριζε ότι είναι κατεψυγμένο/προψημένο. Τέλος, ένα σημαντικό τμήμα των καταναλωτών πιστεύει ότι η τιμή του ψωμιού στην Ελλάδα είναι ακριβότερη σε σχέση με τις αντίστοιχες τιμές στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Όσον αφορά τους ίδιους τους αρτοποιούς, οι 9 στους 10 επαγγελματίες αναφέρουν πτώση του τζίρου τους σε σχέση με πέρυσι και ειδικότερα στον τομέα των προϊόντων ζαχαροπλαστικής και στα αρτοσκευάσματα. Επίσης, απαισιόδοξες είναι οι προβλέψεις τους για το επόμενο χρονικό διάστημα καθώς περιμένουν περαιτέρω μείωση. Το πρώτο στατιστικό στοιχείο αναφορικά με τους καταναλωτές είναι το γεγονός ότι υπάρχει μία μείωση της τάξης του 5,6% στο ποσοστό εκείνων που αγοράζουν ψωμί κάθε ημέρα (πίνακας 1), σε σχέση με την αντίστοιχη μέτρηση που είχε πραγματοποιηθεί τον Απρίλιο του 2011. Πιο συγκεκριμένα το 39,7% των καταναλωτών προμηθεύεται ψωμί σε καθημερινή βάση (έναντι 45,2 το ‘11), το 25,6% δηλώνει «μέρα παρά μέρα» (έναντι του 24,9% δύο χρόνια πριν) ενώ υπάρχει και ένα ποσοστό 28,4% που απαντάει «μία με δύο φορές την εβδομάδα». Στο ερώτημα «πού μπορείτε να βρείτε καλύτερη ποιότητα ψωμιού, στους φούρνους ή στα super market», ο «φούρνος της γειτονιάς» επικρατεί με το συντριπτικό ποσοστό 89,7% (πίνακας 2) έναντι των σούπερ μάρκετ (3,7%). Πολύ ενδιαφέρον έχουν οι απαντήσεις που δίνονται στην αμέσως ακόλουθη ερώτηση αν ο καταναλωτής θα αγόραζε ψωμί που ψήνεται στα σούπερ μάρκετ εάν γνώριζε ότι είναι κατεψυγμένο ή προψημένο. Έτσι λοιπόν, το συντριπτικό ποσοστό του 80,4% απαντά «όχι, δεν θα αγόραζε αυτό το ψωμί». Αντίθετα, καταφατικά απαντά το 15,4% των ερωτηθέντων (πίνακας 3).

Στην ερώτηση «για ποιον λόγο αγοράζετε λιγότερο ψωμί» (πίνακας 4), η πρώτη αιτία με ποσοστό 37,1% εμφανίζεται ως η μείωση των μελών της οικογένειας (με το αντίστοιχο ποσοστό το 2011 να είναι στο 31,7%), λόγους υγείας/δίαιτας επικαλείται το 36,7% (αντί του 51,6% πριν από δύο χρόνια) ενώ το 22,9% απαντά για "λόγους οικονομίας", ποσοστό διπλάσιο από το 2011 (10,9%)!

Στο ερώτημα που αφορά τα σημεία πώλησης ψωμιού, ο «φούρνος της γειτονιάς» εξακολουθεί να παραμένει με πολύ μεγάλη διαφορά πρώτος στις προτιμήσεις των καταναλωτών (πίνακας 5) με ποσοστό 86,1%., σχεδόν όμοιο με του 2011 (87,2%). Ακολουθεί το πρατήριο άρτου με 7,5% (έναντι 6,2% πριν από δύο χρόνια) και το σούπερ μάρκετ με ποσοστό 6,2% (έναντι 6%).

Aποτελέσματα έρευνας για τους καταναλωτές

Το μέγεθος της έρευνας ήταν 804 νοικοκυριά στο Λεκανοπέδιο Αττικής ενώ ως μέθοδος δειγματοληψίας επιλέχθηκε η πολυσταδιακή τυχαία δειγματοληψία με χρήση quota. Οι συνεντεύξεις έγιναν τηλεφωνικά βάσει ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου.

Aποτελέσματα έρευνας για τους αρτοποιούς

Το μέγεθος του δείγματος ήταν 201 αρτοποιοί στο Λεκανοπέδιο Αττικής. Επιλέχθηκε η τυχαία δειγματοληψία με χρήση λίστας ενώ η μέθοδος συλλογής στοιχείων ήταν οι τηλεφωνικές συνεντεύξεις βάσει ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου.

Ο δεύτερος άξονας της έρευνας που διενεργήθηκε για λογαριασμό της ΟΑΕ αφορά τους ίδιους τους επαγγελματίες αρτοποιούς- ιδιοκτήτες επιχείρησης. Στην ερώτηση «σε ποια είδη είχατε σχετικά περισσότερη μείωση τζίρου» (πίνακας 6), το 73,5% απαντά στα προϊόντα ζαχαροπλαστικής αλεύρου, το 67,3% στα αρτοσκευάσματα, το 31,1% στα γαλακτοκομικά και τους χυμούς και ένα 20,9& στα απλά ψωμιά. Με βάση την εμπειρία τους, οι αρτοποιοί ρωτήθηκαν πιστεύουν ότι οι καταναλωτές γνωρίζουν αν το ψωμί που ψήνεται στα σούπερ μάρκετ είναι φρέσκο ή κατεψυγμένο/προψημένο (πίνακας 7). Το 48,8% θεωρεί ότι «δεν γνωρίζουν» και το 44,3% απαντά καταφατικά. Σχετικά με το σήμα πιστοποίησης και αναγνωρισιμότητας του κλάδου «εδώ ζυμώνεται, εδώ ψήνεται» (πίνακας 8), το 51,7% απαντά ότι «ναι, το έχει προμηθευτεί». Το πρώτο ερώτημα έχει να κάνει με το ποιες αυξήσεις έχουν επηρεάσει περισσότερο το κόστος του ψωμιού (πίνακας 9). Η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος (ΔΕΗ) και ο φόρος ακινήτου (Φ.Α.) είναι οι βασικοί παράγοντες αύξησης στο κόστος του ψωμιού σύμφωνα με τους αρτοποιούς, σε ποσοστό 73,9%. Ακολουθεί η τιμή του πετρελαίου (ποσοστό 66,8%) και έπονται η τιμή των αλεύρων (30,2%) και το εργατικό κόστος/εισφορές (11,6%). Όσον αφορά το ερώτημα που αφορά το τζίρο της επιχείρησης σε σχέση με πέρυσι, (πίνακας 10), εννιά στους δέκα αρτοποιούς (ποσοστό 92%) απαντούν ότι καταγράφουν μειώσεις στο τζίρο τους. Τέλος, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων εμφανίζεται απαισιόδοξη για το τέλος του 2013 (πίνακας 11), καθώς το 73,1% προβλέπει: «περαιτέρω μείωση» του τζίρου του.  

Ρεπορτάζ-Κείμενο: Τάκης Κορμπάκης

Από το τεύχος 101 (Μάρτιος/Απρίλιος 2013) του περιοδικού Α-Ζ.