Η καινούρια Πρόεδρος του Σωματείου Αρτοποιών Θεσσαλονίκης, κα Έλσα Κουκουμέρια είναι ένα πρόσωπο με έντονη παρουσία στα δρώμενα του αρτοποιητικού κλάδου. Γόνος μιας από τις γνωστότερες αρτοποιητικές οικογένειες της συμπρωτεύουσας, δραστήρια επαγγελματίας, παθιασμένη συνδικαλίστρια, αφοσιωμένη μητέρα δυο παιδιών και σύζυγος, καταφέρνει με επιτυχία να φέρνει σε πέρας τους πολλαπλούς ρόλους τούς οποίους καλείται να παίξει!

Πώς προέκυψε η ενασχόλησή σας με την αρτοποιία; Μιλήστε μας για την οικογενειακή σας παράδοση στο επάγγελμα.

Η ενασχόλησή μου με την αρτοποιία, ήρθε σαν φυσικό επακόλουθο μέσα σε μια αρτοποιητική οικογένεια. Φουρναραίοι ήταν ο προπάππος μου, η γιαγιά μου και ο πατέρας μου. Όσο λοιπόν και αν “ξέφυγα” από τον φούρνο όταν ήμουν πιο μικρή, ήταν σίγουρα η φυσική μου πορεία!

Θυμηθείτε μια ευχάριστη και μια δυσάρεστη εμπειρία σας από το φούρνο...

Ευχάριστη θύμηση της παιδικής ηλικίας ήταν όταν πολύ μικρή ακόμη, πήγαινα τις γιορτές στο μαγαζί (Χριστούγεννα-Πάσχα) και ήμουν επιφορτισμένη με το να γράφω τα ονόματα στα φαγητά ή γλυκά που έφερναν τότε οι πελάτες για ψήσιμο… Το θεωρούσα πολύ υπεύθυνη δουλειά. Δυσάρεστη είναι κάθε στιγμή που δεν ικανοποιούμαι με κάτι, είτε είναι κάποιο προϊόν, είτε ένας μη ευχαριστημένος πελάτης.

Μιλήστε μας για τη συνδικαλιστική σας πορεία. Πότε μπήκατε στο Σωματείο, με ποια ιδιότητα; Υπήρξε κάποιο πρόσωπο που σας επηρέασε ώστε να ασχοληθείτε ενεργά; Πόση σημασία δίνετε στη συνδικαλιστική δράση;

Η συνδικαλιστική μου πορεία ξεκίνησε στο Σωματείο Αρτοποιών Θεσσαλονίκης το 1996, συμμετέχοντας αρχικά στην ελεγκτική επιτροπή, ενώ από το 1999 συμμετείχα ως σύμβουλος και σήμερα κατέχω την θέση της Πρόεδρου. Στην οικογένεια μου οι έννοιες φούρνος και συνδικαλισμός ήταν αλληλένδετες. Όμως, όσο και αν ακουστεί παράδοξο, ο πατέρας μου δεν με ενθάρρυνε να ασχοληθώ με τον συνδικαλισμό, ίσα ίσα μάλλον με αποθάρρυνε. Νομίζω ότι καταλύτης στην απόφασή μου να ασχοληθώ με τα κοινά του κλάδου ήταν όλοι οι παλαιότεροι συνδικαλιστές που γνώρισα, βλέποντας την επιμονή τους για την αναβάθμιση του επαγγέλματος. Δίνω πολύ μεγάλη σημασία στον επιχειρηματικό συνδικαλισμό –όχι στον λαϊκό- αν θα μπορούσα να κάνω αυτόν τον διαχωρισμό. Πιστεύω ότι ο συνδικαλισμός σήμερα είναι περισσότερο απαραίτητος από ποτέ, έχοντας ρόλο συμβουλευτικό προς τους συναδέλφους για την επιχειρηματική τους δράση από την μια και από την άλλη ελεγκτικό ρόλο προς την Πολιτεία για την εφαρμογή των νόμων και των κανόνων που η ίδια ψηφίζει.

Θα προτρέπατε τα παιδιά σας να ασχοληθούν με το επάγγελμα και με το συνδικαλισμό αντίστοιχα;

Ναι, θα τα προέτρεπα, σε μια όμως διαφορετική διαδρομή από αυτήν που ακολούθησα εγώ. Θα ήθελα, αν έχουν την επιθυμία να γίνουν αρτοποιοί, να σπουδάσουν την αρτοποιητική τέχνη, να μην είναι εμπειροτέχνες. Σαφώς αν επιλέξουν την αρτοποιία θα ασχοληθούν και με τα κοινά της. Δεν γίνεται να επιχειρείς και να μην ασχολείσαι με τα κοινά του κλάδου σου. Αυτό είναι κανόνας.

 1. Η κα Κουκουμέρια με συναδέλφους της στη διεθνή έκθεση ΙΒΑ.  

2. Επιβλέποντας την παραγωγή: Η διαφορετικότητα και η εξειδίκευση είναι το "κλειδί" της επιτυχίας, σύμφωνα με την ίδια.

Με την εξαίρεση του Σωματείου Αρτοποιών Θεσσαλονίκης, τα υπόλοιπα Σωματεία της χώρας ανδροκρατούνται. Πώς εξηγείτε αυτό το φαινόμενο; Αντιμετωπίσατε ποτέ προκατάληψη από τους συναδέλφους σας σαν μια από τις ελάχιστες γυναίκες που ασχολούνται με τα συνδικαλιστικά του κλάδου;

Η γυναίκα αρτοποιός ήταν πάντα ο αφανής ήρωας του αρτοποιείου. Προσωπικά είμαι εναντίον του φεμινισμού, δεν βλέπω καμία διαφορά λοιπόν στο δικό μας σωματείο στο οποίο οι γυναικείες παρουσίες είναι αρκετές. Άλλωστε η παράταξη με την οποία κατεβήκαμε στις εκλογές έχει το όνομα «Πρωτοπορία» και υπό αυτήν την έννοια πρεσβεύουμε το διαφορετικό. Παρ’ όλα αυτά όλοι βρισκόμαστε εκεί με την ιδιότητα του αρτοποιού, η οποία ουδόλως έχει να κάνει με το φύλο. Δεν αντιμετώπισα κάποια προκατάληψη, ίσως αρχικά κάποια “διστακτικότητα” όμως νομίζω ότι πλέον όλα κυλούν κανονικά.

Σαν η μοναδική γυναίκα πρόεδρος Σωματείου Αρτοποιών στη χώρα, τί θα θέλατε να πείτε στους άνδρες συναδέλφους σας;

Όπως σας είπα δεν πιστεύω στην διαφορετικότητα ανδρών και γυναικών. Αν υπάρχει μια διαφορά αυτή είναι στον τρόπο σκέψης, όχι στην δράση. Αν θα ήθελα να πω κάτι θα έλεγα να είναι πιο συγκεντρωμένοι, να μην τσακώνονται και εν τέλει να συμβουλεύονται τη γυναίκα που έχουν δίπλα τους.

Πώς καταφέρνετε και ανταπεξέρχεστε στον πολυδιάστατο ρόλο της μητέρας, συζύγου, επαγγελματία και συνδικαλίστριας, τον οποίο καλείστε να παίξετε ταυτόχρονα;

Όπως στην πατρική μου οικογένεια, έτσι και στην δική μου υπάρχει φουρναροσύνη. Τα παιδιά και ο σύζυγός μου, αφουγκράζονται τον φούρνο. Είναι προφανές ότι με την βοήθεια και την κατανόησή τους, όλα τα πράγματα λειτουργούν πιο εύκολα.

Πώς διαθέτετε τον ελεύθερο χρόνο σας; (αν υπάρχει τέτοιος...)

Μου αρέσει και με ξεκουράζει, να ακούω μουσική. Ταυτόχρονα έχω το πλεονέκτημα να περιβάλλομαι από καλούς φίλους περνώντας τον χρόνο μας με πολύ και καλή κουβέντα.

Ο πατέρας σας είχε αποδεδειγμένα συγγραφικό ταλέντο.... Οι επιστολές και τα κείμενα που κατά καιρούς στέλνετε στα έντυπα, μάλλον δείχνουν ότι το έχετε κληρονομήσει! Υπάρχει έστω και στο πίσω μέρος του μυαλού σας η σκέψη να ασχοληθείτε κι εσείς με το γράψιμο;

Θεωρώ τον γραπτό λόγο πολύ δυνατό μέσο έκφρασης. Η πίεση του χρόνου με οδηγεί να γράφω μόνο κείμενα που αφορούν την αρτοποιία. Θέλω να πιστεύω ότι όταν τελειώσει η διαδρομή μου στον συνδικαλισμό, θα βρω χρόνο για γράψιμο!

Είστε ικανοποιημένη από τη δράση του Σωματείου τα τελευταία χρόνια; Σε ποια σημεία θεωρείτε ότι χρειάζεται βελτίωση ή ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια;

Το Σωματείο Αρτοποιών Θεσσαλονίκης είναι από τα παλαιότερα στην Ελλάδα. Έτυχε δραστήριων διοικήσεων και σε πολλά από τα θέματα που αφορούν στην βιοτεχνική αρτοποιία ήταν πάντα πρωτοπόρο. Τα τελευταία χρόνια έχει σημειώσει σημαντικές δράσεις σε τεχνικά θέματα, σε επιχειρησιακές πρακτικές, σε κοινωνικές δράσεις. Το ζητούμενο είναι οι συνάδελφοι να έρθουν κοντά στο Σωματείο γιατί όσο και αν προσπαθεί μια διοίκηση αυτή η προσπάθεια δε μεγιστοποιείται παρά με την παρουσία των συναδέλφων. Δυστυχώς ζούμε σε μια εποχή που το κράτος είναι ανεπαρκές. Το Σωματείο μας έχει καταδείξει προβλήματα σε όλες τις υπηρεσίες χωρίς μεγάλη ανταπόκριση. Πρόθεσή μας είναι να επιμείνουμε σ’ αυτό το θέμα και να εντείνουμε τις προσπάθειές μας σ’ αυτό το επίπεδο.

Ποιο είναι το κυριότερο πρόβλημα που θεωρείτε ότι αντιμετωπίζει σήμερα η βιοτεχνική αρτοποιία στη Θεσσαλονίκη και ο κλάδος συνολικά;

Το κυριότερο πρόβλημα σήμερα είναι η αναρχία σε όλα τα επίπεδα. Στην αρτοποιία έχουν παρεισφρήσει άσχετοι άνθρωποι, που δρουν με πρακτικές και νοοτροπίες που δεν συνάδουν με ήθος. Ο πολύπαθος νόμος δεν εφαρμόζεται, με υπαιτιότητα και της πολιτείας και των ανταγωνιστών μας, αλλά και κάποιων συναδέλφων. Προβλήματα τα οποία υπήρχαν παλαιόθεν, εξαιτίας της σημερινής κρίσης ανήλθαν στην επιφάνεια. Μετά την απελευθέρωση, ο αρτοποιός έστρεψε το ενδιαφέρον του και σε άλλα προϊόντα δυστυχώς υποτιμώντας, πολλές φορές, το ψωμί. Σήμερα λοιπόν που η αγοραστική δύναμη έχει μειωθεί, ο αρτοποιός καλείται να φτιάξει καλό ψωμί. Με μεγάλη μου λύπη, διαπιστώνω ότι το ψωμί που κυκλοφορεί σήμερα δεν είναι καλό και τι εννοώ π.χ. είναι φρέσκο, ενώ ας πούμε μπορεί να είναι ζεστό. Νομίζω δυο λέξεις συνοψίζουν αυτό που πρέπει να κάνει ο αρτοποιός σήμερα, εξειδίκευση και διαφορετικότητα.

 1, 2.  H κα Έλσα Κουκουμέρια ενημερώνεται συνεχώς για τις εξελίξεις στον κλάδο και καταθέτει τις προοδευτικές απόψεις της ενώπιον των συναδέλφων της, που στη συντριπτική πλειοψηφία τους είναι άνδρες!

Τι ζητάτε από την Πολιτεία ώστε να στηριχθούν ουσιαστικά οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις;

Ουσιαστικά εδώ και καιρό όλες οι ενέργειες τις πολιτείας οδηγούν σε αφανισμό την μικρομεσαία επιχείρηση. Αυτήν που την δεκαετία του ’90 αποτελούσε τον κορμό της οικονομίας. Σίγουρα αυτό που πρέπει να γίνει είναι να δοθούν κίνητρα, όπως λόγου χάρη η μείωση του ΦΠΑ, η μείωση του κόστους της ενέργειας, η αλλαγή του φορολογικού πλαισίου που έχει γονατίσει όλες τις επιχειρήσεις...

Παλαιότερα είχατε κάνει λόγο για τη σημασία ανάπτυξης ενός μοντέλου διατροφής που θα στηρίζει όσους παράγουν προϊόντα σαν αυτά του «φούρνου της γειτονιάς». Βλέπετε κάποια πρόοδο σε αυτόν τον τομέα;

Είχα πει παλαιότερα και συνεχίζω να το πιστεύω, ότι τα προϊόντα του φούρνου της γειτονιάς θα μπορούσαν να αποτελέσουν, λόγω της φρεσκάδας, της ποικιλίας και της ποιότητάς τους ένα μοντέλο διατροφής. Η ΟΑΕ προσπάθησε να ενημερώσει τον καταναλωτή σ’ αυτό το θέμα με τις γιορτές ψωμιού, τα φεστιβάλ, και τέλος το σήμα του φούρνου “εδώ ζυμώνεται, εδώ ψήνεται”. Δυστυχώς, ακόμα καλούμαστε να αποδεικνύουμε ότι δεν είμαστε ελέφαντες και να παλεύουμε με την έννοια του φρέσκου και του φρεσκοψημένου. Από την άλλη ο αρτοποιός πρέπει -για να στηρίξει αυτό το μοντέλο- να πάψει να είναι μεταπωλητής. Να παράγει δικά του μοναδικά προϊόντα.

Πώς θα μπορούσε το κράτος να ενθαρρύνει τους νέους να ασχοληθούν με το επάγγελμα; Χρειάζονται αναβάθμιση οι υφιστάμενες Σχολές Αρτοποιίας που λειτουργούν στη χώρα μας (π.χ. ΟΑΕΔ);

Η αρτοποιία είναι ένα πολύ ωραίο, δημιουργικό επάγγελμα και στο μέγεθος που δεν υπάρχουν τεχνίτες γίνεται ένα πολύ ελκυστικό επάγγελμα για τους νέους. Τα προβλήματα εδώ είναι δύο: Η υποβάθμιση των σχολών του ΟΑΕΔ καθώς και η ελαχιστοποίηση των τμημάτων που δημιουργούνται. Φέτος στην σχολή ΟΑΕΔ του Ωραιοκάστρου υπάρχουν 200 αιτήσεις και η Πολιτεία αποφάσισε τη δημιουργία ενός τμήματος 25 ατόμων! Σαν Σωματείο έχουμε ζητήσει και από το Υπουργείο και από τον ΟΑΕΔ την δημιουργία και άλλων τμημάτων και ευελπιστούμε ότι θα εισακουστούμε. Ξέρετε ότι για να υπάρξει και για να προχωρήσει η Βιοτεχνική Αρτοποιία θα πρέπει να υπάρχει ένας κύκλος συνεχούς ροής, όσον αφορά το εργατοϋπαλληλικό προσωπικό. Θέλω να πιστεύω ότι με τις οχλήσεις όλων μας, θα καταφέρουμε τουλάχιστον να συνεχίσουν να υφίστανται οι σχολές του ΟΑΕΔ. Τώρα ως προς την αναβάθμισή τους δεν είμαι αισιόδοξη. Θα ήθελα να τονίσω εδώ ότι η ελκυστικότητα του επαγγέλματος του αρτοτεχνίτη χάνεται λίγο στους νέους από το ωράριο. Οι νέοι θέλουν και δουλειά αλλά και ζωή! Κι αν τα προηγούμενα χρόνια, κακώς, τ’ αρτοποιεία συνήθιζαν να πιάνουν δουλειά στις 10 και στις 11 το βράδυ, αυτό πρέπει ν’ αλλάξει. Το ξέρουμε όλοι, στον ίδιο νόμο (3526) συμπεριλαμβάνεται και το ωράριο. Κι αν θέλουμε τα προϊόντα μας να είναι φρέσκα – με την σωστή έννοια του όρου- και αφού οι παραγωγές μας ούτως ή άλλως μειώθηκαν, εμείς οι ίδιοι θα πρέπει να τηρήσουμε το ωράριο. Οποιαδήποτε καταστρατήγησή του γίνεται προς όφελος των πρατηρίων. Αυτών δηλαδή που σήμερα μας ανταγωνίζονται.

Σε ποιο σημείο βρίσκεται το project του Ινστιτούτου Αρτοποιίας; Ήσασταν από τους πρωτοπόρους και είχατε εργαστεί για την υλοποίησή του. Είστε αισιόδοξη για τη δημιουργία του; Ποια η σημασία του;

Το πολύπαθο project του Ινστιτούτου έμεινε στα χαρτιά. Ξέρετε καμιά φορά μπορεί κάποια πράγματα να γίνονται νωρίτερα ή αργότερα από την ώρα τους. Το project αυτό έγινε σε συνεργασία με την ΟΑΕ και κόλλησε σε μικρότητες (μια από αυτές ήταν το πού θα είναι η έδρα του) και μπήκε στο χρονοντούλαπο. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι δεν μπορεί να επανεκκινηθεί. Το Σωματείο Αρτοποιών Θεσσαλονίκης συνεχίζει να έχει την ίδια θέληση για τη δημιουργία του αλλά, όπως καταλαβαίνετε, τα κόστη είναι τέτοια που οι αποφάσεις θα πρέπει να ληφθούν από το Δ.Σ. της ΟΑΕ. Η σημασία του εξακολουθεί να παραμένει τεράστια, γιατί η δημιουργία του θα καλύψει τεχνολογικές, επιχειρησιακές αλλά και εκπαιδευτικές υποδομές που χρειάζεται σήμερα η Βιοτεχνική Αρτοποιία.

Ποιες είναι οι βλέψεις σας σε συνδικαλιστικό επίπεδο μετά την εκλογή σας ως πρόεδρος του Σωματείου Θεσσαλονίκης; Έχετε σαν στόχο την ανέλιξή σας και στην ΟΑΕ;

Η ενασχόληση με τον συνδικαλισμό για μένα έχει ένα ζητούμενο: Να επικεντρώσω τις προσπάθειές μου για ν’ αλλάξω όσα πράγματα πρέπει και όσα μπορώ. Πλαισιώνομαι από ένα άξιο διοικητικό Συμβούλιο με καλούς συνάδελφους - φίλους και όλοι μαζί δουλεύουμε για να έχουμε ένα σωματείο-ασπίδα με απώτερο στόχο την προώθηση των θεμάτων που μας αφορούν και στόχο η βιοτεχνική αρτοποιία να επιζήσει, ν’ αναπτυχθεί και να παραδοθεί ζωντανή σ’ αυτούς που στο μέλλον θα μας διαδεχθούν. Ξέρετε οι θέσεις δεν είναι αυτοσκοπός, σημασία έχει η διαδρομή, η πορεία πέρα από τις καρέκλες.

Πιστεύετε ότι θα συνεχίσουν να βγαίνουν νόμοι ή τροποποιήσεις των ήδη υπαρχόντων, που θα ενισχύουν τις βιομηχανίες εις βάρος της βιοτεχνικής αρτοποιίας;

Από το 2007 που ψηφίστηκε ο Ν. 3526, έχει δεχτεί πολλές τροποποιήσεις προς όφελος πάντα των “μεγάλων αφεντικών”. Όταν το παιχνίδι είναι στημένο, δεν μπορείς να κάνεις και πολλά πράγματα. Νομίζω ότι δεν υπάρχουν άλλα σημεία να τροποποιηθούν. Όμως δεν πρέπει να μεμψιμοιρούμε. Έχω κουραστεί να ακούω για το πριν (το 1992, το 2007 κλπ.). Είμαστε στο 2013, σαφώς δεν ξεχνάμε το παρελθόν, αλλά αντιμετωπίζουμε το μέλλον και αυτό πρέπει να θωρακίσουμε. Έχω την αίσθηση καμιά φορά ότι θέλουμε να αλλάξουν όλα χωρίς να αλλάξουμε εμείς οι ίδιοι και αυτό το θεωρώ μεγάλο λάθος.

Τελικά ποιός είναι ο σοβαρότερος αντίπαλος του βιοτεχνικού αρτοποιείου σήμερα; Τα super market, τα bake off, ή μήπως ο... κακός τους εαυτός;

Ο σοβαρότερος αντίπαλος είναι ο κακός μας εαυτός, αναμφισβήτητα. Έχω πει πολλές φορές πως πολλά από τα δεινά που βρήκαν την βιοτεχνική αρτοποιία ξεκίνησαν από την ίδια. Συνεχίζω να πιστεύω ότι πρέπει να κοιτάξουμε όλοι τον καθρέφτη μας. Ας μην εθελοτυφλούμε, πολλά πράγματα δεν τα τηρούμε ούτε εμείς οι ίδιοι. Αυτή είναι μια πραγματικότητα στην οποία πρέπει ο καθένας χωριστά και όλοι μαζί να κάνουμε την αυτοκριτική μας.

Πρόσφατα είδαμε να εμφανίζονται προϊόντα με συνοδευτική περιγραφή στην ετικέτα τους “το... του φούρνου της γειτονιάς” (π.χ. Το κρασί...). Μαθαίνουμε επίσης ότι θα ακολουθήσει σειρά τέτοιων προϊόντων. Ποιά είναι η θέση σας;

Οτιδήποτε είναι «το... του φούρνου της γειτονιάς» δεν με αφορά! Στο διηνεκές του χρόνου, αυτά τα «το... τα... του φούρνου της γειτονιάς» έθρεψαν βιομηχανίες και υφάρπαξαν προϊόντα που ο φούρνος της γειτονιάς παρήγαγε. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό πως ο φούρνος είναι πρωτίστως κατάστημα παραγωγής και όχι μεταπώλησης. Ο καταναλωτής δεν ψάχνει σε εμάς κάποιο τυποποιημένο είδος, αλλά το φρέσκο. Τα άλλα είδη μπορεί να τα βρει στο ψιλικατζίδικο, στο super market, στο περίπτερο. Δεν θα συνηγορήσω ποτέ στο να πουλάμε ότι να ‘ναι προκειμένου να ανεβάσουμε τον τζίρο. Πόσο μάλλον να χαρίσουμε τον όρο «φούρνος της γειτονιάς» σε τρίτους. Θεωρώ τέτοιες κινήσεις τρομακτικά ατοπήματα.

 1. Έξω από το οικογενειακό αρτοποιείο στην Κάτω Τούμπα.

2.  Η Έλσα Κουκουμέρια ανάμεσα στα παιδιά της, Θανάση και Μυρτώ.

Θεωρείτε ότι η τακτική που ακολουθεί η Ομοσπονδία τα τελευταία χρόνια, απέναντι σε όλα όσα έρχονται να «τορπιλίσουν» τον ν. 3526/07, είναι η σωστή; Χρειάζεται να γίνει πιο επιθετική;

Η ΟΑΕ τα τελευταία χρόνια, έχει κάνει πολλές προσπάθειες απέναντι σε όλα όσα τορπίλισαν αυτόν τον πολύπαθο νόμο.

Η προσπάθεια ποτέ δεν μπαίνει σε ζυγαριά. Είναι εύκολο να λέμε το τάδε είναι σωστό το δείνα είναι λάθος, κοιτάζοντας από μακριά. Το θέμα είναι ότι εμείς είμαστε φουρνάρηδες και απέναντί μας έχουμε πολιτικούς, που στο σύνολό τους, κατά την άποψή μου, ήταν εναντίον μας. Άλλοτε αυτό έγινε αντιληπτό και άλλοτε όχι.

Από την άλλη μεριά η ΟΑΕ κυκλοφόρησε το σήμα «εδώ ζυμώνεται, εδώ ψήνεται» με στόχο να οργανώσει μια καμπάνια, έναν στρατηγικό σχεδιασμό σε βάθος χρόνου, δίνοντας στον φούρνο ταυτότητα. Κι όμως σήμερα δεν υπάρχει αυτό το σήμα σε όλα τα αρτοποιεία! Εδώ μπαίνει η ευθύνη του κάθε συναδέλφου- ο συνδικαλισμός δεν επιβάλλει πράγματα είναι συλλογικότητα. Θεωρώ λοιπόν ότι μπροστάρηδες έχουμε, ακολουθητές δεν έχουμε.

Η ΟΑΕ είμαστε όλοι εμείς. Ο Πρόεδρος και το διοικητικό συμβούλιο είναι εκτελεστικά όργανα των μηνυμάτων που έρχονται από την βάση. Όταν λοιπόν αυτή η βάση δεν συμμετέχει, το μήνυμα είναι ελλιπές άρα και η τακτική έχει μειωμένα αποτελέσματα.

Η ΟΑΕ έκανε τελευταία ένα διαφημιστικό σπoτ για την διαφορά του κατεψυγμένου από το φρέσκο. Νομίζω ότι σ’ αυτόν τον δρόμο πρέπει να βαδίσουμε στοχεύοντας στον καταναλωτή, άλλωστε αυτός είναι ο κριτής μας.

Πώς φαντάζεστε το αρτοποιείο του μέλλοντος; Σε ποιο μοντέλο καταστήματος πιστεύετε ότι μας οδηγούν οι εξελίξεις;

Τα αρτοποιεία από το 1992 ενδύθηκαν τον μανδύα του μοντέρνου, ανακαινίστηκαν, έζησαν το χρυσό party του millennium και έφτασαν ως το 2009 με μια αμφίβολη ταυτότητα. Σήμερα που η κρίση βαθαίνει, ο αρτοποιός θα πρέπει να επιστρέψει στις βιοτεχνικές του ρίζες. Να παράγει διαφορετικά και εξειδικευμένα προϊόντα εκμεταλλευόμενος την εξίσωση της «ισοστασίας» (εμπειρική αρτοποιία + τεχνολογία). Πιστεύω ότι το μοντέλο του καταστήματος του μέλλοντος είναι αυτό που προσφέρει μικρές, συνεχείς παραγωγές οι οποίες θα προσαρμόζονται καλύτερα και ταχύτερα στην αγορά και στις καινοτομίες της. Αυτό το μοντέλο θα είναι υπέρτερο.

Συνοψίζοντας, ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το «κλειδί» για την επιβίωση του επαγγέλματος και συνολικά του κλάδου της βιοτεχνικής αρτοποιίας;

Είναι γεγονός ότι η βιοτεχνική αρτοποιία έχει περάσει πολλές μπόρες, ίσως και χειρότερες από τις σημερινές, και άντεξε. Άντεξε με την βοήθεια και το πάθος των ανθρώπων που την απαρτίζουν. Πρέπει, λοιπόν, όλοι να καταλάβουμε ότι είμαστε πολλοί και πρέπει να ενεργήσουμε όλοι μαζί. Σήμερα δεν έχουμε την πολυτέλεια του εγωισμού. Εφόσον μας ενοχλεί η αναρχία θα πρέπει πρώτα εμείς να εφαρμόσουμε τους νόμους. Το κλειδί για μένα, συνοψίζεται σε μια φράση: «συνέπεια λόγων και έργων από όλους».

Who is who

Η κα Έλσα Κουκουμέρια γεννήθηκε το 1965 στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, όπου και μεγάλωσε. Η ενασχόλησή της με την Αρτοποιία και τα συνδικαλιστικά του κλάδου ήταν κατά κάποιο τρόπο προδιαγεγραμμένη χάρη στην οικογενειακή της παράδοση. Είναι παντρεμένη με τον Κώστα Βαθιώτη και έχουν δύο παιδιά, την Μυρτώ 18 και τον Θανάση 15 ετών, που φοιτούν στο Λύκειο. Το κατάστημά τους βρίσκεται στην Κάτω Τούμπα και είναι μια οικογενειακή επιχείρηση στην οποία συμμετέχει από το 1992.

Συνέντευξη: Λία Παπαναστασίου

Από το τεύχος 103 (Ιούλιος/Αύγουστος 2013) του περιοδικού Α-Ζ.