Πρόσφατα είδε το φως της δημοσιότητας μια εξαιρετική ελληνική πρωτοβουλία: Η δημιουργία του “Συνδέσμου Ιστορικών Καφέ Ευρώπης”, η οποία επικυρώθηκε στο ιστορικό καφέ “Κήπος”, στα Χανιά.

Η ιδέα για τη δημιουργία του Συνδέσμου γεννήθηκε στα Χανιά της Κρήτης, τον Οκτώβριο του 2012, όταν ο ιδιοκτήτης του Καφέ “Κήπος” κ. Βασίλης Σταθάκης έμαθε, έπειτα από έρευνα που έγινε από το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης αλλά και το Επιμελητήριο Χανίων, ότι πέραν του “Κήπου” δεν υπήρχε κάποιο άλλο ιστορικό καφέ. Αυτό του έδωσε το έναυσμα να επικοινωνήσει με τους συναδέλφους του στο εξωτερικό για να δημιουργήσουν ένα πανευρωπαϊκό σύνδεσμο και μέσα από αυτόν να ανοίξει ο λεγόμενος «Δρόμος Ιστορικών Καφέ Ευρώπης». Έπειτα από μακροχρόνια έρευνα, ήρθε σε επαφή με τους ιδιοκτήτες των πιο παλιών καφέ της Ευρώπης, όπως ο μάνατζερ του Cafe Central, κ. Alfred Flammer, η ιδιοκτήτρια του cafe Les Deux Magots, κα. Catherine Mathivat κ.ά.

Η φιλοσοφία

Με στόχο την επικοινωνία μεταξύ των μελών του, ο Σύνδεσμος Ιστορικών Καφέ Ευρώπης (εν συντομία ΣΥΝ.ΙΣΤΟ.ΚΑΦ.Ε) θα προβάλλει την ιστορία, τον πολιτισμό, τα προϊόντα και το τουριστικό ενδιαφέρον, ώστε να δημιουργηθεί η επιθυμία στους φίλους του καφέ ανά τον κόσμο να επισκεφθούν την πόλη, στην οποία εδρεύει το κάθε μέλος. Πρόκειται για μη κυβερνητική, μη κερδοσκοπική εταιρεία, που βασίζεται στην ανάγκη να προβληθεί η πολιτιστική και αρχιτεκτονική κληρονομιά των ιστορικών Καφέ, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. 

Προϋποθέσεις ένταξης

Ήδη 50 από τα ιστορικότερα καφέ της Ευρώπης (από Αυστρία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Αγγλία, Τσεχία, Γερμανία, Ολλανδία, Ελβετία, Βέλγιο, Ελλάδα κ.ά.) έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον συμμετοχής. Οι κύριες προυποθέσεις για να γίνει μέλος ένα καφέ είναι:

> Να είναι επιχείρηση με νόμιμη άδεια λειτουργίας, η οποία χαρακτηρίστηκε ως Καφέ από την ίδρυσή της.

> Να μην έχει αλλάξει αντικείμενο λειτουργίας και επωνυμία καταστήματος (καθ’ όλα τα έτη λειτουργίας του). Επίσης, να έχει συνεχή λειτουργία από την ίδρυσή του.

> Να διαθέτει προιόντα «φασόν» με την ετικέτα του, που προάγουν την τοπική παράδοση.

> Να έχει μια ιστορική διαδρομή τουλάχιστον 100 ετών και να μην έχει αλλοιωθεί η ιστορική του φυσιογνωμία.

> Να έχει παράδοση και παρόν στην πολιτιστική προσφορά, με διοργάνωση φιλολογικών, γαστρονομικών, καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων κύρους.

Η κληρονομιά των Ιστορικών Καφέ

Ο κ. Σταθάκης μας εξήγησε πως “χρειάζεται ενθάρρυνση για την προστασία της αρχιτεκτονικής, πολιτισμικής και καλλιτεχνικής κληρονομιάς σε στενή συνεργασία με τοπικές αρχές και κυβερνητικούς φορείς”. Στα πλαίσια αυτά, ο Σύνδεσμος σχεδιάζει ήδη την υλοποίηση εκδηλώσεων κύρους (φεστιβάλ γαστρονομίας, εκδόσεις βιβλίων, αναβίωση εθίμων όπως τα ανθεστήρια, φεστιβάλ εθνοτήτων, διοργάνωση μουσικών διαγωνισμών ταλέντων, προβολή και προσφορά παραδοσιακών αφεψημάτων και γλυκισμάτων). Για όλα αυτά, τονίζει ο εμπνευστής του Συνδέσμου, “η πολιτεία πρέπει να αντιληφθεί το δυναμικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ένα ιστορικό καφέ στην ανάπτυξη μιας πόλης, μέσα από τις τοπικές και διεθνείς πολιτιστικές του δράσεις, την δημιουργία ρεύματος πολιτιστικού τουρισμού κ.λπ.  Έτσι το κάθε ιστορικό καφέ πρέπει να προστατευθεί και να ενσωματωθεί στην αναπτυξιακή πολιτική της κάθε πόλης, ως φορέας πολιτιστικής κληρονομιάς. Άλλωστε δεν αρκεί να λες ότι βρήκα παράδοση, τη σέβομαι και την αναδεικνύω, αλλά πρέπει να τη συνεχίζεις”, συμπληρώνει.

Η συμβολή του Συνδέσμου στην ανάπτυξη του τουρισμού

Ένας από τους σημαντικότερους στόχους του Συνδέσμου είναι η δημιουργία της Πολιτιστικής Διαδρομής «Δρόμος Ιστορικών Καφέ Ευρώπης» με την στήριξη και πρόωθηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η πολιτιστική αυτή διαδρομή θα έχει δυναμικό χαρακτήρα και θα ενώνει τα διασημότερα Ιστορικά Καφέ της Ευρώπης που έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον. Έτσι, αυτή τη στιγμή τουλάχιστον 15 χώρες εμπλέκονται ενεργά στην συγκεκριμένη διαδρομή. Σύμφωνα με τον κ. Σταθάκη, “Στόχος μας είναι η προώθηση του πολιτιστικού τουρισμού σε συνδυασμό και με άλλους Δρόμους τόσο της Ευρώπης όσο και των άλλων ηπείρων (όπως οι Δρόμοι της Ελιάς, του Κρασιού, Θρησκευτικών μνημείων, Μουσείων κ.λπ.)». Οι συνεργαζόμενες αυτές διαδρομές αναδυκνύουν διαχρονικές αξίες και αγκαλιάζονται από ταξιδιώτες με υψηλό μορφωτικό επίπεδο, που αναζητούν ποιοτικές εμπειρίες πολιτιστικού χαρακτήρα, καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου. Μέσα από τις συνεργασίες αυτές τα οφέλη θα είναι πολλαπλά, συμπεριλαμβανομένης της ενίχυσης παραγωγής και πώλησης τοπικών προϊόντων, της δημιουργίας ισχυρών διαπολιτισμικών κοινωνικών δεσμών, της ανάδειξης ιστορικών θεμάτων, της εθνικής ταυτότητας της Ελλάδας, κ.λπ.

Τα μελλοντικά σχέδια

Ο Σύνδεσμος έχει ως άμεσους στόχους την ανταλλαγή και προώθηση των κατά τόπους τοπικών προϊόντων μέσω των Καφέ-μελών του σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Έτσι ο επισκέπτης σε οποιοδήποτε Καφέ-μέλος του Συνδέσμου θα μπορεί, ανάμεσα στα άλλα, να βρει ελληνικό καφέ, τσικουδιά, ρακόμελο, διάφορα βότανα, βιεννέζικο στρούντελ, γαλλικά κρουασάν, λιχουδιές από άλλα ιστορικά Καφέ και τα φασόν προϊόντα του κάθε Καφέ. Επίσης, ένα φωτογραφικό-αφηγηματικό λεύκωμα με θέμα τα Ιστορικά Καφέ και την ιστορική διαδρομή τους. Τέλος, θα δίνεται η δυνατότητα έκδοσης κάρτας μέλους, ώστε πέρα από ένα αναμνηστικό δώρο, να μπορεί ο κάτοχός της σε οποιοδήποτε Καφέ του Συνδέσμου ανά τον κόσμο να έχει προνόμια έκπτωσης στα προϊόντα και τις δραστηριότητες του Συνδέσμου.

Tα πιο φημισμένα Καφέ της Ευρώπης, μέλη του Συνδέσμου

Μερικά από τα πιο φημισμένα cafes της Ευρώπης έχουν ήδη ενταχθεί στο Σύνδεσμο. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε τα Le Deux Magots, στέκι προσωπικοτήτων όπως η Simone de Beauvoir και ο Ernest Hemingway, Cafe Florian, στέκι του Casanova, cafe «Κήπος», σημείο αναφοράς για τα Χανιά και το εκθαμβωτικό New York Cafe στη Βουδαπέστη.

Η ιδρυτική εκδήλωση

Η εκδήλωση ίδρυσης του Συνδέσμου πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο στα Χανιά, στο Καφέ «Κήπος» (που αποτελεί και έδρα του Συνδέσμου), με τη συμμετοχή εκπροσώπων

ιστορικών καφέ από την Ευρώπη, υπό την αιγίδα των υπουργείων Πολιτισμού-Τουρισμού, του ΕΟΤ, της Περιφέρειας Κρήτης, της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων, του Δήμου Χανίων, του ΕΒΕ Χανίων και του Διαπολιτιστικού Ευρωμεσογειακού Κέντρου UNESCO.

Με σήμα, το ιστορικό ρολόι των Χανίων

“Το έμβλημα του Συνδέσμου απεικονίζει το ιστορικό ρολόι των Χανίων, σηματοδοτώντας και τον τόπο όπου γεννήθηκε η ιδέα του «ΣΥΝ.ΙΣΤΟ.ΚΑΦ.Ε, ενώ συγχρόνως υποδηλώνει και τη διαχρονικότητα των ιστορικών καφέ, που άντεξαν μέσα στον χρόνο”, διευκρινίζει ο κ. Σταθάκης. Το σήμα είναι δίγλωσσο (στα ελληνικά και στα αγγλικά) και θα κοσμεί στο μέλλον την είσοδο κάθε Ιστορικού Καφέ-μέλους τού Συνδέσμου, στην Ευρώπη, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο.

Kείμενο: Αλεξάνδρα Παπαδημητρίου

Φωτό: αρχείο Συνδέσμου

Από το τεύχος 54 (Μάιος/Ιούνιος 2014) του περιοδικού Snack& Coffee.