Τριάντα μέρες για την αδειοδότηση νέων καταστημάτων και δέκα ημέρες για τη μεταβίβαση επιχειρήσεων υγειονομικού ενδιαφέροντος προβλέπει πλέον ξεκάθαρα ο νόμος έπειτα από την πρόσφατη Κοινή υπουργική απόφαση. Ήταν αναμενόμενο ότι έπειτα από την πρωτοφανή κρίση που πλήττει τόσο βαθιά τη χώρα μας και έχει δημιουργήσει τα γνωστά μεγάλα προβλήματα στον κλάδο της Μαζικής Εστίασης, η δημόσια διοίκηση να αναζητήσει και να βρει λύσεις και τρόπους διευκόλυνσης των επιχειρηματιών σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων τους.
Στα πλαίσια αυτά εκδόθηκε και είναι ήδη σε ισχύ Κοινή Υπουργική Απόφαση με την οποία απλουστεύονται βασικές διαδικασίες αδειοδότησης των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, είτε πρόκειται για νέες επιχειρήσεις είτε για επιχειρήσεις που μεταβιβάζονται (πωλούνται), που ως γνωστό γίνεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες των Δήμων της χώρας.
Η μεγάλη αλλαγή έγκειται στο γεγονός της αντικατάστασης βασικών δικαιολογητικών με βεβαιώσεις ιδιωτών Μηχανικών, αντί των παρεμβάσεων Πολεοδομικών Υπηρεσιών που ίσχυε μέχρι σήμερα, σε ό,τι αφορά τον χαρακτηρισμό χρήσης των οικημάτων στα οποία στεγάζονται τα καταστήματα. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η αδειοδότηση των νέων καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος γίνεται σε δύο (2) φάσεις. Εκείνη της «προέγκρισης» και εκείνη της «άδειας λειτουργίας». Εξαιρετικά σημαντικό είναι να σημειώσουμε πως οι χρόνοι που προβλέπονται πλέον για την έκδοση ή τη μεταβίβαση μιας αδείας έχουν συρρικνωθεί αρκετά. Έτσι, οι αρμόδιες αρχές υποχρεώνονται πλέον να διευθετήσουν κάθε σχετική αίτηση του ενδιαφερομένου σε συγκεκριμένο -και πολύ αυστηρά οριοθετημένο- χρονικό πλαίσιο (30 ημέρες για την αδειοδότηση νέας επιχείρησης και 10 ημέρες για τη μεταβίβαση υπάρχουσας).
Διαδικασία «Προέγκρισης» νέου καταστήματος
Η πρώτη φάση αδειοδότησης συνίσταται στην διαδικασία της «Προέγκρισης» του καταστήματος, όπου αποφασίζεται και εγκρίνεται από τη Δημοτική Αρχή η ίδρυσή του στη συγκεκριμένη θέση. Υπενθυμίζεται ότι κατά την φάση αυτή που τηρείται μόνο στις νέες επιχειρήσεις, ελέγχονται κυρίως ζητήματα χωροθέτησης του καταστήματος, αν δηλαδή η θέση και το είδος του δεν απαγορεύεται από τυχόν υπάρχουσες τοπικές ρυθμίσεις και κανονιστικές διατάξεις, αν ο κανονισμός της οικοδομής στην οποία στεγάζεται το κατάστημα δεν απαγορεύει τη λειτουργία του κ.λπ. Με την νέα ρύθμιση ελαττώνεται ο αριθμός των μέχρι σήμερα απαιτούμενων δικαιολογητικών, απλουστεύεται η διαδικασία υποβολής τους και ορίζεται προθεσμία προκειμένου ο Δήμος να χορηγήσει την ζητούμενη προέγκριση.
Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται στην φάση αυτή περιορίζονται στην υποβολή αίτησης-υπεύθυνης δήλωσης του ιδιοκτήτη της νέας επιχείρησης όπου φαίνονται τα στοιχεία του ή τα στοιχεία της εταιρίας-όταν πρόκειται για εταιρική μορφή-,καθώς και στοιχεία που αφορούν το οίκημα, όπως λ.χ. η θέση και η διεύθυνση αυτού. Με την παραπάνω αίτηση πρέπει να συνυποβάλλεται σκαρίφημα (απλό σχέδιο) της περιοχής ή εκτυπωμένο απόσπασμα χάρτη (από το διαδίκτυο ή άλλη πηγή) όπου σημειώνεται η θέση του καταστήματος.
Εάν δε το κατάστημα στεγάζεται σε χώρο οριζόντιας ιδιοκτησίας (πολυκατοικία, οικοδομικό συγκρότημα), απαιτείται η κατάθεση υπεύθυνης δήλωσης του διαχειριστή ή –εν ελλείψει του- του ιδιοκτήτη του καταστήματος από την οποία να προκύπτει ότι ο Κανονισμός της οικοδομής δεν απαγορεύει την ίδρυση του είδους του καταστήματος για το οποίο ζητείται η άδεια.
Αν δεν υπάρχει Κανονισμός, τότε απαιτείται η υποβολή απλής δήλωσης του διαχειριστή ή ιδιοκτήτη από την οποία να προκύπτει ότι η πλειοψηφία των ιδιοκτητών των διαμερισμάτων που στεγάζονται στην οικοδομή δεν απαγορεύει την ίδρυση του καταστήματος.
Επισημαίνεται ότι με την παλαιά διαδικασία, έπρεπε να υποβάλλονται σχεδιαγράμματα και τοπογραφικά διαγράμματα, η έκδοση των οποίων ήταν χρονοβόρα, επίπονη και δαπανηρή.
Με την υπ’ όψη ρύθμιση, τίθεται προς την διοίκηση προθεσμία ως δεκαπέντε (15) ημέρες από την ημέρα υποβολής του σχετικού αιτήματος, ώστε στο διάστημα αυτό να χορηγήσει την «Προέγκριση». Σε περίπτωση δε υπέρβασης της προθεσμίας αυτής για οποιονδήποτε λόγο, θεωρείται σύμφωνα με το νόμο ότι η προέγκριση έχει ήδη δοθεί «σιωπηρά».
Είναι σημαντικό να ξέρει κανείς πως ο ιδιοκτήτης του καταστήματος μπορεί αν το επιθυμεί να ζητήσει ακόμη και την έκδοση σχετικής βεβαίωσης από την Δημοτική Αρχή.
Μετά τη χορήγηση της «Προέγκρισης» και εντός χρονικού διαστήματος τριών (3) μηνών, ακολουθείται η δεύτερη φάση, για την χορήγηση πλέον της άδειας λειτουργίας.
Η προθεσμία αυτή μπορεί να παραταθεί για άλλους δύο (2) μήνες, έπειτα από σχετικό αίτημα του ιδιοκτήτη. Ας σημειωθεί, ωστόσο, ότι δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να υπερβεί τους πέντε (5) μήνες συνολικά, διότι στην περίπτωση αυτή η απόφαση προέγκρισης ανακαλείται.
«Άδεια λειτουργίας» νέου καταστήματος.
Για την χορήγηση της άδειας ίδρυσης και λειτουργίας, οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να υποβάλλουν στην αρμόδια Δημοτική Αρχή, τα παρακάτω δικαιολογητικά για τα οποία στην υπουργική απόφαση υπάρχουν σχετικά υποδείγματα, ανάλογα με την περίπτωση:
1. Αίτηση – υπεύθυνη δήλωση για νέα καταστήματα (ειδικό έντυπο)
2. Φωτοαντίγραφο δελτίου ταυτότητας ή οποιουδήποτε άλλου επίσημου στοιχείου απόδειξης των ατομικών στοιχείων (διαβατήριο κτλ), στην περίπτωση ατομικής επιχείρησης. Εάν πρόκειται για εταιρία, απαιτείται η κατάθεση του καταστατικού καθώς και η απόφαση ορισμού του υγειονομικά υπευθύνου.
3. Αντίγραφο της οικοδομικής άδειας του κτιρίου.
4. Σχεδιαγράμματα του καταστήματος σε τρία (3) αντίγραφα, στα οποία θα αποτυπώνονται όλοι οι χώροι του καταστήματος (λ.χ. αίθουσα - χώρος ανάπτυξης των καθισμάτων, χώροι παρασκευής, χώρος πλύσης σκευών, μπουφέ, αποθήκες, τουαλέτες, WC AMEA, αποδυτήρια κ.λπ.).
Τα σχεδιαγράμματα θα συντάσσονται σε κλίμακα που θα φαίνεται επί αυτών. Από τα σχέδια αυτά θα πρέπει να προκύπτει ότι ο χώρος του καταστήματος είναι «χώρος κύριας χρήσης προοριζόμενος για κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος (ΚΥΕ)» με σχετική δήλωση του Μηχανικού που τα συντάσσει.
Επισημαίνεται ότι η παρούσα παράγραφος αναφορικά με τα Πολεοδομικά θέματα, αποτελεί και τη μεγάλη αλλαγή που υπάρχει στη νέα διαδικασία αδειοδότησης των καταστημάτων για την διευκόλυνση των επιχειρηματιών, διότι η μέχρι σήμερα διαδικασία προέβλεπε ειδική θεώρηση των παραπάνω σχεδίων από την αρμόδια κατά τόπους Πολεοδομική Υπηρεσία. Όπως γίνεται αντιληπτό, το γεγονός αυτό απαιτούσε επιπρόσθετο χρόνο και ταλαιπωρία για τους ενδιαφερόμενους, ενώ με τη νέα διαδικασία, παρακάμπτεται στην ουσία ο πολεοδομικός έλεγχος και αντικαθίσταται με τη δήλωση του Μηχανικού.
5. Βεβαιώσεις καταλληλότητας του ηλεκτρο–μηχανολογικού εξοπλισμού που έχει εγκατασταθεί στο κατάστημα. Οι βεβαιώσεις αυτές θα εκδίδονται από ιδιώτες Μηχανικούς που θα επιλέγονται από τον ιδιοκτήτη της επιχείρησης και θα αφορούν την καλή λειτουργία λ.χ. του συστήματος εξαερισμού που έχει τοποθετηθεί στο κατάστημα, της ασφάλειας της ηλεκτρικής εγκατάστασης, του συστήματος συλλογής και απαγωγής ή εξουδετέρωσης των οσμών από την παρασκευή και το ψήσιμο, των καπναερίων κ.λπ.
6. Πιστοποιητικό πυροπροστασίας. Είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς πως το συγκεκριμένο πιστοποιητικό, ανάλογα με την περίπτωση, μπορεί να αναζητηθεί και αυτεπάγγελτα από την ίδια τη Δημοτική Αρχή.
7. Τα προβλεπόμενα παράβολα υπέρ του δημοσίου και των ΟΤΑ, όπου έχουν θεσπιστεί.
Με ρητή πρόβλεψη της νομοθεσίας, επιβάλλεται στην Δημοτική Αρχή που παραλαμβάνει τα δικαιολογητικά, να μην ζητά άλλα (δικαιολογητικά) εκτός από αυτά που αναφέρονται παραπάνω, εκτός και αν υπάρχει υποχρέωση που προκύπτει από άλλο νομοθέτημα που ισχύει παράλληλα (όπως λ.χ. όταν πρόκειται για Κέντρα Διασκέδασης με συγκρότηση Ψητοπωλείου, ή Χώρους Εκδηλώσεων, όπου απαιτείται η βεβαίωση της Υγειονομικής Υπηρεσίας κατόπιν ηχομέτρησης, για την υπάρχουσα ηχομόνωση του οικήματος).
Επισημαίνεται ότι οι Δημοτικές Αρχές πρέπει σύμφωνα με το νόμο, να ενεργούν σε τακτά χρονικά διαστήματα δειγματοληπτικούς ελέγχους για τη διαπίστωση ορθότητας των παραπάνω υπευθύνων δηλώσεων. Εάν διαπιστωθεί η υποβολή ψευδούς δήλωσης, τηρείται η προβλεπόμενη διαδικασία επιβολής διοικητικών κυρώσεων.
Προθεσμίες
Η Δημοτική Αρχή, πρέπει να διαβιβάσει τον φάκελο με τα δικαιολογητικά του καταστήματος στην Υγειονομική Υπηρεσία για τη διενέργεια του προβλεπόμενου υγειονομικού ελέγχου, εντός πέντε (5) ημερών από την κατάθεση της αίτησης αδειοδότησης.
Η Υγειονομική Υπηρεσία (Δ/νσεις και Τμήματα Περιβ. Υγιεινής και Υγειονομικού Ελέγχου των Περιφερειακών Ενοτήτων – πρώην Νομαρχιών της Χώρας) θα πρέπει να διενεργήσει τον απαραίτητο υγειονομικό έλεγχο του καταστήματος, μέσα σε είκοσι (20) ημέρες από την παραλαβή του φακέλου και να τον επιστρέψει στην Δημοτική Αρχή μαζί με την σχετική βεβαίωση. Η αρμόδια για την έκδοση αδειών Υπηρεσία του Δήμου είναι υποχρεωμένη, μόλις παραλάβει τον φάκελο από την Υγειονομική Υπηρεσία, να ολοκληρώσει την διαδικασία εντός το πολύ δέκα (10) ημερών, χορηγώντας την άδεια λειτουργίας του καταστήματος.
Έτσι, σύμφωνα με τα παραπάνω, ο νομοθέτης καθόρισε πλέον τον συνολικό χρόνο που απαιτείται για την έκδοση των νέων αδειών, στις τριάντα (30) μέρες. Στην περίπτωση δε που για οποιονδήποτε λόγο υπαιτιότητας της διοίκησης, ο χρόνος αυτός παρέλθει άπρακτος, θεωρείται ότι η άδεια έχει εκδοθεί! Στην περίπτωση αυτή, ο Δήμος είναι υποχρεωμένος να χορηγήσει κατόπιν αιτήσεως, σχετική βεβαίωση.Με τη ρύθμιση αυτή, είναι φανερή η διάθεση του νομοθέτη να μην υπάρχει πλέον καμία καθυστέρηση στην αδειοδότηση των επιχειρήσεων, όταν βέβαια εκπληρώνονται στα καταστήματα οι προβλεπόμενοι όροι και προϋποθέσεις της ισχύουσας νομοθεσίας. Σε αντίθετη περίπτωση όπου κατά τον έλεγχο διαπιστωθούν σοβαρές ελλείψεις λ.χ. στη συγκρότηση και τον εξοπλισμό του καταστήματος, συνεχίζει να ισχύει το προηγούμενο καθεστώς που προβλέπει η Α1β/8577/83 Υγειον. Διάταξη και το αίτημα αδειοδότησης απορρίπτεται με αιτιολογημένη πάντα γνωμοδότηση της αρμόδιας Υγειονομικής Υπηρεσίας, επί την οποίας ο ενδιαφερόμενος συνεχίζει να έχει πάντα το δικαίωμα ενστάσεων.
Χρόνοι μεταβίβασης αδείας
Για την αντικατάσταση αδείας υποβάλλονται μαζί με την αίτηση, αντίγραφο ταυτότητας του νέου ιδιοκτήτη, έγγραφα στοιχεία της μεταβίβασης ή μίσθωσης και κάποιες υπεύθυνες δηλώσεις ανάλογα με την περίπτωση,
τα έντυπα των οποίων δίδονται από την Δημοτική Αρχή για συμπλήρωση.
Σε κάθε περίπτωση αντικατάστασης αδείας, η διαδικασία πρέπει να περατωθεί από την Δημοτική Αρχή εντός δέκα (10) το πολύ ημερών. Και σε αυτή την περίπτωση, εάν υπάρξει υπέρβαση της προθεσμίας για οποιοδήποτε λόγο, θεωρείται ότι η άδεια έχει εκδοθεί και ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ζητήσει την έκδοση σχετικής βεβαίωσης.
Επισημαίνεται ότι η αντικατάσταση αδείας ισχύει με την προϋπόθεση ότι δεν έχουν επέλθει στο κατάστημα από τον παλαιό ιδιοκτήτη του, αλλαγή ή μετατροπή του είδους (λ.χ. από Καφετερία σε Εστιατόριο), αυθαίρετη επέκταση (σε διπλανούς χώρους κτλ), μεταφορά του σε άλλη διεύθυνση ή ουσιώδης τροποποίηση των υγειονομικών όρων λειτουργίας του (λ.χ. κατάργηση χώρων υγιεινής, μετατροπή κουζίνας σε αίθουσα πελατών κτλ).
Στις περιπτώσεις που ο ιδιοκτήτης επιχείρησης επιθυμεί να παύσει μία ή και περισσότερες από τις δραστηριότητες της άδειας που κατέχει (λ.χ. στην περίπτωση που έχει άδεια Καφετερίας-Εστιατορίου και επιθυμεί να μην λειτουργεί πλέον το Εστιατόριο), δεν υποχρεούται να προβεί σε αντικατάσταση αδείας.
Περιπτώσεις αντικατάστασης αδείας
Όταν μεταβιβάζεται μια επιχείρηση σε άλλο ιδιοκτήτη, η άδεια λειτουργίας του καταστήματος αντικαθίσταται από την Δημοτική Αρχή με νέα, δίχως την μεσολάβηση της Υγειονομικής Υπηρεσίας ή άλλης Αρχής και δίχως ιδιαίτερη διαδικασία. Αντικατάσταση ή μεταβίβαση της αδείας γίνεται στις παρακάτω περιπτώσεις:
• Πώληση της επιχείρησης
• Μίσθωση ή υπεκμίσθωση αυτής
• Κληρονομική μεταβίβαση
• Αποχώρηση ή αντικατάσταση νομικού εκπροσώπου ή υγειονομικά υπευθύνου
• Αλλαγή νομικής μορφής
Αντικατάσταση αδείας γίνεται επίσης, χωρίς ιδιαίτερη διαδικασία και στις περιπτώσεις που ο ιδιοκτήτης επιχείρησης επιθυμεί να προσθέσει στο κατάστημα και άλλη δραστηριότητα εκτός από την κύρια για την οποία αδειοδοτήθηκε. Η δυνατότητα αυτή όμως δίδεται μόνο στις περιπτώσεις ομοειδών – παρόμοιων ειδών καταστημάτων, όπως λ.χ. στην περίπτωση προσθήκης σε ένα κατάστημα Ψητοπωλείο δραστηριότητας Πιτσαρίας, σε ένα Εστιατόριο Ψαροταβέρνα κ.λπ.). Σε κάθε μία από τις παραπάνω περιπτώσεις, ισχύει το χρονικό περιθώριο 10 το πολύ ημερών, κατά το οποίο η Δημοτική Αρχή θα πρέπει να έχει προχωρήσει στην αντικατάσταση της άδειας (βλ. Χρόνοι μεταβίβασης αδείας).
Άρθρο: Σοφοκλής Κουρτίδης
Aπό το τεύχος 39 (ΙΑΝ-ΦΕΒ 2012) του περιοδικού ΨΗΤΟπωλείο